Το γλυπτό θέατρο της Αιξωνής, δημιούργημα της καταξιωμένης εικαστικού Νέλλα Γκόλαντα από το 1984-92, είναι ένα μοναδικό σύμβολο δημόσιας γλυπτικής και ριζοσπαστικού αστικού σχεδιασμού.
Το θέατρο βρίσκεται στις χαμηλές υπώρειες του Υμηττού στην περιοχή της Αιξωνής του Δήμου Γλυφάδας. Η σημερινή περιοχή της Αιξωνής έχει ταυτοποιηθεί από τους αρχαιολόγους με τον ομώνυμο αρχαίο Αθηναϊκό δήμο. Στην περιοχή, πολύ κοντά από το θέατρο έχει βρεθεί (το 1819) λίθινη πλάκα όπου αναγράφεται πάνω ένα μισθωτήριο συμβόλαιο για την περιοχή, του 4ου π.Χ. Στο σημείο στο οποίο έχει χτιστεί το επιβλητικό έργο υπήρχε αρχαίο θέατρο στο οποίο μάλιστα είχε διδάξει ο Σοφοκλής τις πρώτες του τραγωδίες.
To γλυπτό θέατρο στο λατομείο της Αιξωνής:
Το 1984, ο εν λόγω χώρος εντάχθηκε στο πρόγραμμα αποκατάστασης και ανάπλασης πρώην λατομείων Αττικής που άρχισε να εφαρμόζει το 1983 η Διεύθυνση Κατασκευής Έργων του τότε Υπουργείου Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος. Στόχος του προγράμματος ήταν τα πρώην λατομεία να μεταμορφωθούν σε αναζωογονημένους χώρους που θα φιλοξενούσαν σημαντικές εκδηλώσεις.
Η ανάπλασή του Γλυπτού Θέατρου της Αιξωνής πραγματοποιήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’80 (1984-1986) με υπεύθυνη έργου την βραβευμένη εικαστικό Νέλλα Γκόλαντα. Η ταλαντούχα γλύπτρια πολεοδομικού τοπίου -όπως αυτοπροσδιορίζεται- συγκαταλέγεται στα «ιερά τέρατα» της εγχώριας αρχιτεκτονικής, καθώς κατάφερε με μοναδικό τρόπο να επαναπροσδιορίσει την σχέση του αστικού επανασχεδιασμού με την γλυπτική τέχνη στην Ελλάδα. Ανάμεσα στους θαυμαστές της ήταν και οι αείμνηστοι ποιητές Γιώργος Σεφέρης και Οδυσσέας Ελύτης, ο οποίος μάλιστα είχε δηλώσει χαρακτηριστικά «αν δεν ήμουν ποιητής και ήμουν εικαστικός θα έκανα τέτοια έργα».
Μπαίνοντας σε μια διαδικασία διαλόγου με το ελληνικό περιβάλλον, η Γκόλαντα δημιούργησε «ζωντανές γλυπτικές εγκαταστάσεις» σε δημόσιους χώρους σε όλη την Ελλάδα, όπως η πλατεία της Λάρισας και ο παραλιακός δρόμος στον Φλοίσβο, έργα-κάτοπτρα του τοπίου που τα περιβάλλει.
Ακολουθώντας την ολιστική μέθοδο που χαρακτηρίζει τη δουλειά της, στο θέατρο Αιξωνής είχε οραματιστεί ένα χώρο όπου οι άνθρωποι θα έρχονταν σε επαφή με διάφορα είδη τεχνών με τρόπο απλό, καθημερινό, και δημοκρατικό. Μελέτησε την αλληλεπίδραση των φυσικών φαινομένων με το τοπίο, φιλοδοξώντας να δημιουργήσει ένα χώρο που θα αλληλεπιδρά με τις δυνάμεις της φύσης και θα μεταμορφώνεται από αυτές -από τους ήχους της, τον ήλιο, τη βροχόπτωση.
Το εν λόγω δημιούργημα πρόκειται για ένα έργο γλυπτικής μεγάλης κλίμακας και παράλληλα μια σαφή αρχιτεκτονική χειρονομία που πραγματοποιήθηκε σε μια έκταση 6 στρεμμάτων με σαθρά πετρώματα και καταρρεύσεις. Αντλώντας έμπνευση από το περιβάλλον τοπίο και εξερευνώντας τις δυνατότητές του, η Γκόλαντα δημιούργησε ένα γλυπτό κρυσταλλικής δομής, με αναπτύξεις φυτικών απολιθωμάτων του οποίου η εικόνα εναλλάσσεται κάτω από την κίνηση του ήλιου και την πτώση του νερού, που φωλιάζει σε επάλληλες ειδικές διαμορφώσεις.
Φωτογραφία: Δημήτρης Καλαπόδας / Open House Athens
Τα εγκαίνιά του θεάτρου έλαβαν χώρα το 1991 και κατά τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του φιλοξένησε -κατά τους καλοκαιρινούς μήνες – εξαιρετικές εκδηλώσεις πολιτισμού που περιελάμβαναν πολύ ποιοτικές μουσικές και θεατρικές παραγωγές. Μεταξύ άλλων, η σκηνή του γλυπτού θεάτρου της Αιξωνής έχει φιλοξενήσει καλλιτέχνες όπως ο Θανάσης Βέγγος, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Κώστας Καζάκος, και ο Θύμιος Καρακατσάνης.
«Αυτό που δημιουργήθηκε εδώ είναι μοναδικό στον τόπο… Ένας γάμος της ύλης με το πνεύμα, του παλιού, του ριζιμιού με το επαναστατικό, το ανοίκειο» είχε πει χαρακτηριστικά ο κριτικός κινηματογράφου Κώστας Γεωργουσόπουλος μιλώντας για το αρχιτεκτονικό αριστούργημα του Δήμου Γλυφάδας.
Πηγή: bovary.gr