Γράφει ο Παναγιώτης Κόνσουλας,
Οικονομολόγος-Πολιτικός Επιστήμονας
Κάθε ημέρα στην Ελλάδα γράφεται και μια ακόμη μαύρη γραμμή στα δελτία ειδήσεων. Νέοι άνθρωποι, μοτοσικλετιστές χωρίς κράνος, οδηγοί που «δεν πρόλαβαν να φρενάρουν», οικογένειες που χάνονται σε μια στιγμή. Τα τροχαία ατυχήματα παραμένουν μια σιωπηλή πανδημία στη χώρα μας, παρότι οι ποινές έχουν αυστηροποιηθεί, τα πρόστιμα έχουν αυξηθεί και οι καμπάνιες ευαισθητοποίησης προβάλλονται συνεχώς. Κι όμως, ο αριθμός των θυμάτων δεν πέφτει. Γιατί;
Πρώτα απ’ όλα, η κουλτούρα οδήγησης στη χώρα μας παραμένει προβληματική. Η υπερβολική ταχύτητα αντιμετωπίζεται συχνά ως «ικανότητα», η ζώνη ασφαλείας ως λεπτομέρεια, ενώ τα κινητά ανά χείρας συνεχίζουν να μετατρέπουν τον δρόμο σε ναρκοπέδιο. Η λογική της ατιμωρησίας έχει ριζώσει βαθιά: πολλοί πιστεύουν πως το ατύχημα συμβαίνει στους άλλους, μέχρι τη στιγμή που θα συμβεί στους ίδιους.
Δύο είναι τα σκληρά δεδομένα που ακολουθούν: οι ποινές υπάρχουν, η εφαρμογή τους όχι πάντα. Οι έλεγχοι της Τροχαίας και είναι λογικό, αποτελούν σημεία-στιγμές, συχνά περιοδικοί και όχι σταθεροί.
Σε δρόμους όπου δεν υπάρχουν ακόμη κάμερες, καθημερινά εξελίσσονται δεκάδες αυτοσχέδιοι «αγώνες ταχύτητας» με επικίνδυνες προσπεράσεις, όπου οι πιθανότητες εντοπισμού παραμένουν μικρές. Έτσι, το αυστηρό πρόστιμο λειτουργεί ακόμη και σήμερα, περισσότερο ως θεωρία παρά ως φόβητρο.
Το οδικό δίκτυο αποτελεί μια ακόμη παράμετρο που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Επαρχιακοί δρόμοι χωρίς φωτισμό, κακοσυντηρημένο οδόστρωμα και επικίνδυνες στροφές συνθέτουν ένα τοπίο όπου ακόμη και ο καλός οδηγός κινδυνεύει. Κάθε χρόνο, δεκάδες άνθρωποι σκοτώνονται όχι μόνο από λάθη, αλλά επειδή η έως τώρα υποδομή δεν συγχώρεσε ούτε ένα.
Το άλλο κενό είναι βαθύτερο: η εκπαίδευση. Το δίπλωμα οδήγησης αποκτάται συχνά με διαδικασίες που θυμίζουν περισσότερο τυπική εκπλήρωση υποχρέωσης παρά ουσιαστική μάθηση. Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ο νέος οδηγός περνά εξειδικευμένες ασκήσεις: βροχή, φρενάρισμα έκτακτης ανάγκης, απώλεια πρόσφυσης. Στην Ελλάδα, όλα αυτά θεωρούνται περιττά, μέχρι τη στιγμή που ο βρεγμένος δρόμος και η πραγματικότητα αποδεικνύεται αμείλικτη.
Υπάρχει όμως και το κοινωνικό στοιχείο: η ανοχή στην μικροπαραβατικότητα. Παρκάρισμα σε διάβαση πεζών, τυφλών ή ΑΜΕΑ, οδήγηση χωρίς κράνος, διπλή σειρά, αλλά και άλλες παραβάσεις που θεωρούνται «μικρές», αλλά είναι ο προθάλαμος μιας μεγάλης τραγωδίας. Όσο αυτές οι συμπεριφορές μένουν κοινωνικά ανεκτές, οι αριθμοί των θυμάτων θα παραμένουν ψηλά.
Η συζήτηση για τα τροχαία πρέπει να ξεφύγει από τα στατιστικά και να περάσει στον πυρήνα: την ανθρώπινη ζωή. Οι αυστηρές ποινές δεν αρκούν, αν δεν συνοδεύονται από αλλαγή νοοτροπίας, διαρκείς ελέγχους, ασφαλές οδικό δίκτυο και πραγματική εκπαίδευση. Διαφορετικά, θα συνεχίσουμε να σοκαριζόμαστε για λίγα λεπτά μπροστά σε ένα δυστύχημα και να το ξεχνάμε την επόμενη ημέρα, μέχρι να συμβεί ξανά.
Πηγή: Political.gr