«Μετράς συνεχώς κεφάλια στο νερό, δεν ξέρεις αν κάποιος απλώς ξεκουράζεται ανάσκελα ή όντως έχει λιποθυμήσει» δηλώνει στο Newsbomb ναυαγοσώστης – Είναι η δουλειά τους στις παραλίες σαν το Baywatch αλά ελληνικά ή μήπως η πραγματικότητα είναι πολύ δυσκολότερη;
Η Ελλάδα είναι μια χώρα που έχει μάθει να ζει με τη θάλασσα. Με χιλιάδες χιλιόμετρα ακτογραμμής και εκατοντάδες οργανωμένες παραλίες, το καλοκαίρι σημαίνει για τους περισσότερους ήλιος, βουτιές και ξεγνοιασιά. Όμως πίσω από την ανεμελιά, κρύβεται ένας διαρκής αγώνας για την ασφάλεια -κι αυτός ο αγώνας έχει ήρωες. Τους ναυαγοσώστες.
Στην πλαζ της Βάρκιζας, μία από τις πιο πολυσύχναστες παραλίες της Αττικής, συναντήσαμε δύο επαγγελματίες ναυαγοσώστες, που μίλησαν στο Newsbomb.gr για τις δυσκολίες, τις προκλήσεις, αλλά και τη σημασία του έργου τους. Για εκείνους, κάθε μέρα στη δουλειά μπορεί να είναι και μια μέρα που σώζει μια ζωή.
Ο Παναγιώτης εν μέσω διάσωσης – Άνδρας ξέφυγε από τις σημαδούρες
Οι αριθμοί σοκάρουν
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, κάθε χρόνο στην Ελλάδα καταγράφονται πάνω από 300
θάνατοι από πνιγμό -αριθμός που μας κατατάσσει μεταξύ των πρώτων χωρών στην Ευρώπη σε θανατηφόρα περιστατικά στη θάλασσα. Οι περισσότεροι πνιγμοί σημειώνονται σε ακτές χωρίς ναυαγοσωστική κάλυψη. Συχνά, πρόκειται για ηλικιωμένους, μικρά παιδιά ή άτομα που υποτιμούν τον κίνδυνο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία για το 2024, στην Ελλάδα καταγράφηκαν 395 πνιγμοί. Το 81% των θανάτων από πνιγμό αφορά άτομα άνω των 60 ετών. Επιπλέον, το 68% των θυμάτων είναι άνδρες. Το 98% των πνιγμών συμβαίνει στη θάλασσα.
Παρατηρητικότητα: Το πιο δύσκολο «όπλο» του ναυαγοσώστη
Ο Παναγιώτης, 29 ετών, εργάζεται ως ναυαγοσώστης τα τελευταία τρία χρόνια, με προηγούμενη εμπειρία σε «δύσκολες παραλίες» όπως ο Φλοίσβος. Όπως μας είπε χαρακτηριστικά, «στον Φλοίσβο έχει πολύ κόσμο που δεν γνωρίζει να κολυμπά. Φροντίζουμε να παρακολουθούμε στενά τους ηλικιωμένους αλλά και τις γυναίκες που λόγω θρησκείας επιλέγουν να κολυμπούν ντυμένες -κάτι που είναι εξαιρετικά επικίνδυνο».
Ο ίδιος προσθέτει: «Το πιο δύσκολο πράγμα στη δουλειά μας δεν είναι η διάσωση. Είναι η παρατηρητικότητα. Μετράς συνεχώς κεφάλια στο νερό. Δεν ξέρεις αν κάποιος απλώς ξεκουράζεται ανάσκελα ή αν όντως έχει λιποθυμήσει. Μπορεί να σε παραπλανήσει χωρίς να το θέλει». Η αγωνία του είναι διαρκής, ενώ δεν μπορεί να χαλαρώσει ούτε λεπτό. Όση ώρα συνομιλούμε κοιτά διαρκώς μέσα στη θάλασσα -και όχι στα στενά όρια που οι σημαδούρες νοητά χαράσσουν.
Ο Χρήστος, 22 ετών, βρίσκεται στη ναυαγοσωστική για δεύτερη συνεχή χρονιά, μετά την πρώτη του επαφή με τη θάλασσα μέσα από τα water sports στη Σάμο. Όπως λέει, πάντα ένιωθε την ανάγκη να προσφέρει και να βοηθά τους άλλους, κάτι που τον ώθησε να επιλέξει αυτό το επάγγελμα. «Μου αρέσει η δουλειά μου. Νιώθω ότι προσφέρω πραγματικά», μας εξηγεί. Όσο για τις συνθήκες κάτω από τον καυτό ήλιο, εκείνος και οι συνάδελφοί του έχουν βρει τον τρόπο: «Πίνουμε πολύ νερό, βρεχόμαστε, κάνουμε καμιά βουτιά για να αντέξουμε. Είναι απαραίτητο».
Πραγματικά περιστατικά: Από την κρίσιμη στιγμή στην πρώτη βοήθεια
Ο Παναγιώτης μάς περιγράφει δραματικά στιγμιότυπα από την καθημερινότητά του:
«Φέτος, βγάλαμε από το νερό μια ηλικιωμένη αναίσθητη. Είχε πιει νερό. Κάναμε ΚΑΡΠΑ και χρησιμοποιήσαμε απινιδωτή. Δυστυχώς, κατέληξε μετά από τρεις μέρες στο νοσοκομείο».
Άλλες φορές όμως τα πράγματα εξελίσσονται πιο αισιόδοξα: «Μια γυναίκα λιποθύμησε μέσα στο νερό. Τη βγάλαμε και με την μπουκάλα οξυγόνου την επαναφέραμε -από 83% κορεσμό, τη φτάσαμε στο 89% και την παρέλαβε το ΕΚΑΒ. Το ίδιο απόγευμα ήταν
ασφαλής».
Στο ίδιο μετερίζι και ο Χρήστος, ο οποίος έχει ήδη κληθεί να αντιμετωπίσει δύσκολα περιστατικά, όπως θερμική εξάντληση ή εγκεφαλικό, ενώ θυμάται έντονα και έναν πνιγμό ηλικιωμένου σε παραλία χωρίς ναυαγοσωστική κάλυψη: «Έτυχε να είμαι εκεί και έκανα ό,τι μπορούσα, αλλά δυστυχώς δεν τα κατάφερε». Για τον ίδιο, η ψυχραιμία είναι το πιο κρίσιμο στοιχείο του επαγγέλματος: «Πρέπει να τα έχεις βρει με τον εαυτό σου. Αν πάθεις σοκ, δεν θα μπορείς να ανταποκριθείς. Είσαι ώρες στη ζέστη, με πολλή ακινησία, χωρίς άμεση δράση -πρέπει όμως να είσαι συνεχώς σε εγρήγορση».
Σε έκτακτες περιπτώσεις, σύμφωνα με τον Παναγιώτη, υπάρχει συσπείρωση: «Υπάρχει συναδελφικότητα. Όταν προκύπτει περιστατικό, σπεύδουμε για ενίσχυση. Το σύστημα στηρίζεται στο ομαδικό πνεύμα και στην ετοιμότητα».
Οι συνθήκες και η ψυχραιμία
«Την πρώτη φορά σε πιάνει πανικός», ομολογεί ο Παναγιώτης. «Μετά όμως, όλα γίνονται πιο αυτοματοποιημένα. Δεν σημαίνει ότι δεν αγχώνεσαι -σημαίνει ότι έχεις μάθει πώς να λειτουργείς». Κάτω από τον καυτό ήλιο, με καπέλο, αντηλιακό και πολύ νερό, οι ναυαγοσώστες ανεβαίνουν στους πύργους τους. «Ο πύργος προστατεύει το κεφάλι μας, αλλά οι συνθήκες είναι δύσκολες. Καμιά φορά μια βουτιά επιβάλλεται -και συνηθίζεται».
Οι συνθήκες και η πραγματικότητα
Οι ναυαγοσώστες εργάζονται πολλές ώρες κάτω από τον ήλιο, με υψηλά επίπεδα φυσικής και ψυχικής εγρήγορσης. Η εκπαίδευσή τους είναι αυστηρή και συνεχής, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις έχουν να αντιμετωπίσουν και τη χαμηλή συνείδηση του κινδύνου από πλευράς πολιτών.
Η πιο σημαντική λειτουργία τους, όπως λέει ο Παναγιώτης, είναι η πρόληψη: «Τους επισημαίνεις κάτι μία φορά -από εκεί και πέρα κολυμπούν με δική τους ευθύνη. Δεν μπορούμε να φτάσουμε στο σημείο να παίζουμε τον ρόλο του αστυνόμου, αλλά η παρουσία μας κάνει τεράστια διαφορά». Ο ίδιος τονίζει τη σημασία της παρατήρησης, της πρόληψης και της έγκαιρης παρέμβασης. Εξάλλου, ο ρόλος τους δεν περιορίζεται μόνο στις θεαματικές διασώσεις. Κάθε τους ημέρα ξεκινά με έλεγχο του εξοπλισμού, σήμανση κινδύνου, προειδοποιήσεις στους λουόμενους και διαρκή επιτήρηση.
Πιο αναγκαίοι από ποτέ
Το νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα υποχρεώνει τις οργανωμένες παραλίες να διαθέτουν ναυαγοσώστες, όμως η κάλυψη δεν είναι καθολική -και αυτό αφήνει κενά σε περιοχές που δέχονται μεγάλο αριθμό λουομένων. Με την τουριστική περίοδο να διαρκεί πλέον σχεδόν πέντε μήνες, η ανάγκη για επένδυση σε ναυαγοσωστικές υπηρεσίες είναι επιτακτική.
Πηγή: newsbomb.gr