Πέθανε σε ηλικία 80 ετών η πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ Βάσω Παπανδρέου, που τα τελευταία χρόνια αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας. Η κηδεία της θα γίνει το Σάββατο 19 Οκτωβρίου στις 15:00 το μεσημέρι στα Βαλιμίτικα Αιγίου.
Η Βάσω Παπανδρέου αποτέλεσε ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στην ιστορία του ΠΑΣΟΚ.
Δυναμική, συγκρουσιακή, σκληρή, τεχνοκράτης σε πρώιμες εποχές, είχε χαρακτηριστεί άλλοτε ως αντι-Θάτσερ, άλλοτε ως «σιδηρά κυρία». Έπαιξε κρίσιμο ρόλο στις εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ, μη διστάζοντας να αμφισβητήσει ακόμη και τον μέντορά της, τον Ανδρέα Παπανδρέου.
Η γνωριμία και η σχέση με τον Ανδρέα Παπανδρέου
Η γνωριμία τους ξεκίνησε το 1974 στη Βρετανία, όπου η Βάσω Παπανδρέου εργαζόταν ως ερευνήτρια. Το κοινό επώνυμο -σύμπτωση- και οι απόψεις της Βάσως προκάλεσαν το ενδιαφέρον του Ανδρέα που έκανε ομιλία στο LSE. Μάλιστα, στελέχη εκείνης της εποχής λένε ότι ο Ανδρέας, απογοητευμένος από το 13% που είχε πάρει στις εκλογές, σκόπευε να εγκαταλείψει την Ελλάδα και πως η Βάσω ήταν εκείνη που κατάφερε να τον μεταπείσει.
Η σχέση αυτή έμελλε να πάρει πιο προσωπική χροιά. Σε τέτοιο βαθμό που θρυλείται ότι ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ ήθελε να πάρει διαζύγιο από τη Μαργαρίτα Τσαντ και να παντρευτεί τη Βάσω. Στη σκέψη και μόνο, στενοί του συνεργάτες, όπως ο Αντώνης Λιβάνης, ο Μένιος Κουτσόγιωργας και ο Γιάννης Αλευράς, έγιναν έξαλλοι, γνωρίζοντας ότι ο καλπάζων προς την εξουσία Ανδρέας θα έχανε το τρένο της πρωθυπουργίας. Στην κοινωνία της εποχής του ’70, πρωθυπουργός με διαζύγιο θα εθεωρείτο μείζον σκάνδαλο.
Μάλιστα, θρυλείται ότι υπήρχαν σκέψεις σε στελέχη του ΠΑΣΟΚ ακόμη και να… απαγάγουν τη Βάσω Παπανδρέου για να μη γίνει ποτέ αυτός ο γάμος.
Από το «ψυγείο», πρώτη γυναίκα Επίτροπος
Έπεσαν όλοι επάνω του και κατάφεραν να τον μεταπείσουν. Χώρισαν και η Βάσω Παπανδρέου έμεινε στο ψυγείο. Εκδιώχθηκε από το ΚΕΜΕΔΙΑ (Κέντρο Μελετών και Διαφωτισμού), μια θέση νευραλγική την εποχή εκείνη. Την επίβλεψη του ΚΕΜΕΔΙΑ είχε από το ΕΓ του ΠΑΣΟΚ ο Κώστας Σημίτης.
Η Βάσω αναχωρεί ξανά για το Λονδίνο για ένα διάστημα. Με την επιστροφή της εργάζεται στην ΑΣΟΕΕ ως επιμελήτρια, ενώ διορίζεται -εν αγνοία του Α. Παπανδρέου- στο ΔΣ της Εμπορικής Τράπεζας.
Είναι πια 1982, το ΠΑΣΟΚ έχει γίνει κυβέρνηση και η Βάσω, με παρέμβαση του Πέτρου Λάμπρου, τοποθετείται στον ΕΟΜΜΕΧ, που υπαγόταν στον τότε υπουργό Αναστάσιο Πεπονή. Στη συνέχεια, με πρωτοβουλία του Μένιου Κουτσόγιωργα, που εκτιμούσε τις δυνατότητές της, αμβλύνονται οι ενστάσεις από την πλευρά του Ανδρέα και της Μαργαρίτας και η Βάσω εντάσσεται στην κανονικότητα του ΠΑΣΟΚ, αρχίζοντας να εκτοξεύεται στην ιεραρχία.
Η Βάσω Παπανδρέου σε σύσκεψη υπό τον Ανδρέα Παπανδρέου και παρόντες τους Γ. Γεννηματά, Γ. Χαραλαμπόπουλο, Α. Τσοχατζόπουλο, Κ. Λαλιώτη και Κ. Σημίτη
Το 1985 ο Ανδρέας την τοποθετεί στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας και η Βάσω Παπανδρέου μπαίνει στη Βουλή και στην κυβέρνηση, ως υφυπουργός Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας. Το 1986 αναβαθμίζεται σε αναπληρώτρια υπουργός Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας. Το 1988 και για έναν χρόνο αναλαμβάνει αναπληρώτρια υπουργός Εμπορίου για τα θέματα της Ελληνικής Προεδρίας στην Κοινότητα (1988-1989). Και το 1989 τοποθετείται επίτροπος της ΕΟΚ -η πρώτη γυναίκα επίτροπος.
Το χαρτοφυλάκιό της αφορούσε την Απασχόληση, τις Εργασιακές Σχέσεις και Κοινωνικές Υποθέσεις, το Ανθρώπινο Δυναμικό, την Εκπαίδευση και Κατάρτιση, και την Ισότητα των δύο Φύλων. Συνεργάστηκε με τον Ντελόρ, αλλά δεν δίστασε να συγκρουστεί πολλάκις με Ευρωπαίους ηγέτες -και με την τότε Βρετανή πρωθυπουργό Μάργκαρετ Θάτσερ- για να προωθήσει τα ελληνικά συμφέροντα. Προώθησε την Ευρωπαϊκή Κοινωνική Χάρτα και κατοχύρωσε τον Κοινωνικό Διάλογο σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Μετά την πενταετή θητεία της επιστρέφει στην ελληνική πολιτική σκηνή και εκλέγεται πρώτη βουλευτής στη Β’ Αθηνών με τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων (256.831) στις εκλογές του 1993. Έκτοτε εκλεγόταν διαρκώς βουλευτής ως και το 2009.
Η ρήξη με τον Ανδρέα: Το δείπνο των «4» και το σημείωμα που πέταξε στον Παπανδρέου
Στην πορεία ήρθε η ρήξη με τον Ανδρέα, η πορεία της υγείας του οποίου είχε πάρει την κατιούσα.
Η Βάσω Παπανδρέου είχε συμπήξει την περίφημη «ομάδα των τεσσάρων» μαζί με τους Κώστα Σημίτη, Παρασκευά Αυγερινό και Θεόδωρο Πάγκαλο. Στο σπίτι της στο Χαλάνδρι, δίπλα στη ρεματιά, είχαν γίνει πάμπολλες συζητήσεις και σχεδιασμοί. Ωστόσο, επέλεξαν να δημοσιοποιήσουν μέσω διαρροής ένα δείπνο, εκείνο το περίφημο «δείπνο των τεσσάρων», το 1994. Αμφισβητούσαν ευθέως τον Ανδρέα και την ικανότητά του να παραμείνει στην εξουσία, τόσο ως πρωθυπουργός όσο και ως πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.
Η Βάσω είχε ηγετικές φιλοδοξίες, αλλά όταν ετέθη θέμα ποιος από τους τέσσερις θα βγει μπροστά απέναντι στον Ανδρέα, ο Πάγκαλος έδειξε Σημίτη και συμφώνησαν όλοι. Στη διαδρομή ασκούσαν δριμεία εσωκομματική αντιπολίτευση στον Ανδρέα Παπανδρέου. Με αποκορύφωμα τη συνεδρίαση της ΚΕ του ΠΑΣΟΚ τον Οκτώβριο του 1995, στο ξενοδοχείο «Κάραβελ».
Ο Ανδρέας Παπανδρέου απάντησε σκληρά στους αμφισβητίες του, λέγοντας: «Όσοι αναζητούν έναν Ανδρέα Παπανδρέου πρωθυπουργό και πρόεδρο υπό περιορισμό, υπό επιτροπεία, υπό κηδεμονία, ας τον αναζητήσουν αλλού, εγώ δεν προσφέρομαι». Κάλεσε μάλιστα -χωρίς να κατονομάσει κανέναν- όποιους νομίζουν «ότι πρέπει να πάμε, θέλοντας και μη, σε κυβερνήσεις συνεργασίας πολλών μικρών και αδύναμων κομμάτων, ας δοκιμάσουν. Ας πάρουν την ευθύνη να δημιουργήσουν τα δικά τους κόμματα, να μετρηθούν και να έρθουν να ξανασυζητήσουμε».
Η Βάσω Παπανδρέου ένιωσε ότι θίγεται. Σηκώθηκε από τη θέση της, προχώρησε στον διάδρομο και σχεδόν πέταξε ένα σημείωμα στον Ανδρέα, μπροστά στο έκπληκτο ακροατήριο, τις κάμερες και τους δημοσιογράφους.
«Εμμέσως πλην σαφώς, αναφέρεσαι σε εμένα και μου αποδίδεις προθέσεις που δεν έχουν σχέση με τις θέσεις μου. Ζητώ να μου δοθεί ο λόγος αμέσως μετά το τέλος της ομιλίας σου», έγραφε το σημείωμα.
Ο Ανδρέας το διάβασε, απάντησε με ένα ξερό «μάλιστα» και συνέχισε την ομιλία του. «Γνωριζόμαστε καλά εδώ μέσα», σχολίασε λίγο μετά.
Άλλοι μίλησαν για θράσος, άλλοι για θάρρος, όλοι όμως συμφωνούν ότι η κίνηση της Βάσως Παπανδρέου έμεινε χαραγμένη στο συλλογικό κομματικό υποσυνείδητο.
Κορυφαία υπουργός στις κυβερνήσεις Σημίτη
Μετά την ασθένεια του Ανδρέα και την παραίτησή του από πρωθυπουργός μέσα από το Ωνάσειο, εξελέγη ο Κώστας Σημίτης από την ΚΟ του ΠΑΣΟΚ, επικρατώντας του Άκη Τσοχατζόπουλου.
Η Βάσω Παπανδρέου ήταν βασικό στέλεχος των κυβερνήσεών του, καθώς διετέλεσε υπουργός Ανάπτυξης (1996-1999), υπουργός Εσωτερικών (1999-2001) και υπουργός Περιβάλλοντος (2001-2004).
Ως υπουργός Εσωτερικών θεσμοθέτησε τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ), ενώ κατοχύρωσε νομοθετικά την ποσόστωση γυναικών σε ποσοστό 33% στους συνδυασμούς των νομαρχιακών και δημοτικών εκλογών του 2002.
Επίσης, έκανε νόμο για τα αυθαίρετα, ενώ συνεργάστηκε με τον Αναστάσιο Πεπονή για τη θεσμοθέτηση του ΑΣΕΠ.
Στην τελευταία της θητεία, 2009-2012, είχε στηρίξει τον Γιώργο Παπανδρέου, αλλά στην πορεία και ενώ η χώρα μπήκε σε μνημόνια και είχε ψηφίσει το Μεσοπρόθεσμο, απασφάλισε. Είχε συγκρουστεί σε μια συνεδρίαση του ΚΤΕ Οικονομίας με τον τότε ΥΠΟΙΚ Γιώργο Παπακωνσταντίνου. «Μας οδηγείτε σε συλλογική κατάθλιψη» τού είχε πει, για να αποκαλύψει: «Τον Οκτώβριο του 2009 ήμουν στο γραφείο σου, σου είπα να πάρεις μέτρα και με αντιμετώπισες σαν ούφο».
Το 2011 είχε ζητήσει την άμεση σύγκληση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ. «Η χώρα περνά κρίσιμες ώρες. Ζητώ τη σύγκληση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ για να συζητήσουμε τα πάντα» δήλωνε. Όταν ρωτήθηκε έαν θα συζητηθεί και ζήτημα ηγεσίας του κόμματος απάντησε ότι όλα τα σοβαρά θέματα θα συζητηθούν.
Η Βάσω Παπανδρέου αποτραβήχτηκε σταδιακά από την πολιτική και τα τελευταία χρόνια ζούσε με τις αδελφές της στο σπίτι της στο Χαλάνδρι. Η υγεία της χειροτέρευσε εδώ μια διετία και ήταν κατάκοιτη, καθώς έπασχε από ανίατο σύνδρομο που έπληξε τα νεύρα του εγκεφάλου της.
Πηγή: iefimerida.gr